Na Kekaianiani Irwin
E nā makamaka heluhelu mai nā piko ola o Puʻuloa i Puna Kai a hiki loa aku i nā kahua pāʻani ehuehu o Kūʻalunuiaola mā i ka mokupuni o Manokalanipō, aloha pumehana mai kākou! He wahi hoʻolaha kēia i nā pōmaikaʻi e hua mai nei ma muli o ka huliāmahi ʻana o ka poʻe i ka hoʻomohala haʻawina ʻōlelo Hawaiʻi ma ka pāhana hou a ka Hale Kuamoʻo, ʻo Kūkulu Kumuhana.
He pānānā ia inoa pāhana e kuhi paʻa ana i ke koʻikoʻi o ke alu like i ke kūkulu ʻana i nā kumuhana ʻike kūpuna i ulu ka hoi a hānai ʻia a māʻona ke kaiaulu i nā mea e ola mau ai ka ʻōlelo Hawaiʻi. A ʻo ka mākēneki e kuhi pono ai ke kui hao o ia pānānā i kahi pololei, ʻo ia ke ʻano aloha ʻāina a Iosepa Nāwahīokalaniʻōpuʻu i wehewehe ai ma ka nūpepa ʻo Ke Aloha ʻĀina i ka makahiki 1895: “ʻO ke Aloha ʻĀina, ʻo ia ka ʻUme Mageneti i loko o ka puʻuwai o ka lāhui, e kāohi ana i ka noho Kūʻokoʻa Lanakila ʻana o kona one hānau ponoʻī.”
I mea e hahai like ai i ia ʻume ʻana, ua komo nā limahana haumāna ʻōpiopio a me nā limahana oʻo o ka Hale Kuamoʻo ma ʻehā hui kākau no ʻehā pae aʻo: ke kime Piko (papa M), ke kime Aliʻi (papa 1), ke kime Pele (papa 2), a me ke kime ʻOnipaʻa (papa 3). Noke ia mau kime i ke kuahui ʻana me nā kumu kaiapuni, nā loea ʻike maʻiʻo, nā mea kaha a paʻi kiʻi, a me nā ihupani o Ka Haka ʻUla o Keʻelikōlani — he 50 a ʻoi mau kānaka i komo like ma ia kūkulu kumuhana ʻana!
I kiʻina hoʻomohala hou ia ʻano hui kākau no mākou. He kuleana koʻikoʻi ko nā lima a pau o ia mau hui, a ua māhuahua mai nā ka hana: he 40 puke aloha ʻāina no nā haumāna papa M-3 ma nā pae heluhelu – he 32 puke heluhelu a he 8 puke ʻike kahua; he kino puke uila ko ia mau puke kahi e ʻāwili pū ʻia ai nā leo kūhahaʻi, hīmeni, a oli nō hoʻi; a he mau ʻōpaʻa haʻawina no ia mau puke i hoʻomohala ʻia e nā kumu kaiapuni. Ke hua pū mai nei nā puke hoʻonui ʻike no nā ʻohana – ʻo Ke Ola Nani, he puke huaʻōlelo e kālele ana i nā painu like ʻole; he mau haʻawina aʻo huaʻōlelo kūkaʻipā ma ka ʻenehana ʻo Quizlet; he puke mōʻaukala kaiapuni; ʻelua puke ʻōlelo noʻeau; he puke mele mokupuni me nā ʻokina leo i pili; a he puke no ka holomua o ke aukahi hoʻōla ʻōlelo a kākou, ʻo Ke Kūlia e Kāmau ai.
ʻO ka ʻike kuamoʻo, he hoʻolina makamae maoli ia. Me he paukū iwikuamoʻo lā kēlā me kēia hanauna e mau ai ia kuamoʻo mana o ka lāhui mai ka wā iō kikilo a i ka wā ʻānō. He leo mahalo kēia i ka poʻe a pau nona mai nā huna ʻike, ka ʻimi ʻike, a me ke laulima e hua mai nei nā ʻike kuamoʻo o ka pāhana ʻo Kūkulu Kumuhana.
No ka poʻe hoʻihoi, e hiki ana ke ʻoka ʻia ia mau hua hou ma hope o ka hoʻomalele pau loa ʻia i nā kula a me nā ʻohana kaiapuni ma Kepakemapa 2021. Aia kā mākou kaha pūnaewele a me ka hale kūʻai uila hou e mohala mai nei ma www.halekuamoo.com.
Ua lawelawe ʻo Kekaianiani Irwin i nā kuleana kumu ma nā kula kaiapuni o Pāʻia, Pūʻōhala, a me S. M. Kamakau no 10 a ʻoi makahiki. Mai ka makahiki 2005 mai, he kākau, hoʻomohala (papa haʻawina, loiloi, papahana), a he hoʻokele pāhana kona mau kuleana ma ke Kikowaena ʻÖlelo Hawaiʻi ʻo Hale Kuamoʻo. ʻO ke kuahui i ka hoʻōla ʻōlelo Hawaiʻi me nā hoa kona pahuhopu nui.
