Kū Mai ka Poʻe Hula

0
149

Read this article in English

Aloha e nā makamaka o kēia kolamu nūpepa. He hoʻolaha maikaʻi kēia. E hoʻopuka hou ʻia ana e OHA nei nā puke inoa o nā poʻe heona a me nā poʻe hana noʻeau Hawaiʻi. Ma nā makahiki o nā 1990, ua paʻi ʻia ʻekolu puke inoa: Kū Mai Ka Poʻe Hula (1993), Ola Nā Iwi (1995), a me Nā Lima Mikioi (1997). I kēia manawa, e hoʻopuka hou ʻia ana nā puke ma www.papakilodatabase.com/. E hiki ana nā kānaka ke eʻe ma kēlā wahi pūnaewele e huli a loaʻa i ka ʻike e pili ana i nā kānaka e hoʻomau ana i ka moʻomeheu Hawaiʻi.

Kū Mai Ka Poʻe Hula (1993). Ma nā makahiki 1990, ua hōʻuluʻulu ʻo Kumu Hula Manu Boyd, he limahana o OHA i kēlā manawa, i nā inoa o nā poʻe hula no kēia puke inoa. ʻAʻole nā kumu hula wale nō. Ua hōʻike ʻia ma ka puke inoa ʻo Kū Mai ka Poʻe Hula nā inoa o nā hoʻokūkū me nā hōʻike hula a me nā inoa o nā poʻe kōkua hula e like me nā kanaka kālai pahu me nā kanaka hana mea hoʻokani hula like ʻole e like me ka ʻulīʻulī, ka pūʻili ʻoe, ke kāʻekeʻeke ʻoe, ka ipu heke, a pēlā aku nō.

Photo: Hōkūlani Holt
Hōkūlani Holt – Courtesy Photos
Photo: ‘Ulalia Woodside Lee
‘Ulalia Woodside Lee

ʻO Hōkūlani Holt kekahi o nā kumu hula ma ka pukana mua ʻo Kū Mai ka Poʻe Hula. ʻO Hōkū ke kumu hula o Pāʻū o Hiʻiaka, ka hālau āna i hoʻokumu ai ma Maui ma ka makahiki 1976. Ua aʻo ʻia ʻo ia e Hoakalei Kamauʻu akā ʻo kona kumu hula mua kona makuahine ʻo Leiana Long Woodside. He ʻohana hula ka ʻohana Long no Paukūkalo, Maui, no laila, ua aʻo mai ʻo Hōkū i nā loina hula mai kona kupuna wahine, ʻo Ida Pakulani Kaʻaihue Kaiʻanui Long me kona makuahine ʻohana ʻo Kāhili Long Cummings. ʻAʻole aʻo wale ʻo ia ma kona hālau akā ua hoʻolaulā a hoʻolōʻihi i kona ʻike hula me ka hoʻokumu ʻana i ka hoʻokūkū hula ma Maui ʻo ia hoʻi ʻo “Kū Mai ka Hula.”

Ma ka makahiki 1997, ua hoʻokumu ʻo Hōkū lāua ʻo Pua Kanahele me Leinaʻala Heine Kalama i ka Lālākea Foudation i mea e kākoʻo a e hoʻolālā ai i “Ka ʻAha Hula o Hālauaola World Conference on Hula.” Eia nō kekahi aʻe. Ua ho’okumu ʻia ʻo Kuahea Inc. e ia ka hui nāna i hoʻākoakoa i nā kumu hula like ʻole ma ka pūʻulu hui ʻo Kini- makalehua no ka hoʻopuka ʻana i hōʻike hula hou no ka lehulehu. Na kēia hui i hoʻopuka iā “Kahekili,””Māui,” “Kūlanihākoʻi,” me kekahi aʻe.

Photo: Lono Padilla
Lono Padilla

ʻO kekahi lālā o Kinimakalehua ʻo Lono Padilla, ke keikikāne a Hōkūlani Holt. ʻO Lono kekahi o nā kumu hula hou i ka puke inoa ʻo Kū Mai ka Poʻe Hula. ʻO ia nō ka haku hula no Kahekili a ʻo ia ka haku nui o Home: Inside & Out, kekahi papahana i kākoʻo ʻia e ka National Museum of the American Indian’s Expressive Arts. Ua ʻūniki ʻia ʻo ia e kona makuahine ʻo Hōkū ma ka makahiki 2008 me kona hoahānau ʻo ʻUlalia Woodside Lee. He kumu hula ʻo Lono me Keʻano Kapu o ka hālau hula ʻo Hiʻiakaināmakalehua, kekahi hā-lau i puka me ka lanakila ma ka hoʻokūkū hula ʻo Mele Manaka. Aia ana ko Lono moʻolelo ma Kū Mai ka Poʻe Hula 2.

Photo: Maelia Loebenstein Carter
Maelia Loebenstein Carter

Aia kekahi lālā ʻē aʻe o ka ʻohana Long ma Kū Mai ka Poʻe Hula. ʻO ia ʻo Maelia Kahanuola Loebenstein Carter a ʻo kāna kumu hula ʻo kona kupuna wahine ʻo Mae Ulalia Long Loebenstein. A ʻo ko kona kupunawahine kumu hula ʻo Ida Pakulani Kaʻaihue Kaiʻanui Long no Paukūkalo, ke kupuna wahine like o Hōkūlani, Lono, me ʻUlalia. Inā heluhelu ʻoe i nā moʻolelo ma ka puke, e ʻike ana ʻoe i ka ʻoiāʻiʻo o ka ʻōlelo, he poʻe ʻohana ka poʻe hula.

Inā he kumu hula ʻoe a i ʻole he kanaka hana noʻeau mea hula a hoihoi paha ʻoe e hoʻokomo i kou moʻolelo i loko o Kū Mai ka Poʻe Hula II ma Papakilo, e leka uila iaʻu ma kalania@oha.org a naʻu ʻoe e hoʻouna i palapala hoʻopiha.