He poʻe hōʻihi akua ko kākou kūpuna loa. Pule a kaumaha nō lākou i ka mōhai a me ka ʻalana no ka palekana o ka ʻohana. Ma kēia wā o ka maʻi ahulau, ke huli a ʻimi hou nei nā kānaka i kōkua i mea e hoʻopale ʻia ai nā pōpilikia. He mau haʻawina pili ʻuhane kēia no kākou e nāna hou ai.
Pōhaku Kāne – Ua kākau ʻo Kamakau ma Ke Au Okoa (3 Mal. 1870):
He puuhonua ka pohaku o Kane, no ka ohana, no ka hanauna, no na mamo, a, no kela mea a no keia mea, ma ko lakou puuhonua pohaku o Kane iho, aole he heiau ka pohaku o Kane, he wahi eoeo pohaku hoʻokahi, he wahi kuahu nae, a ua kanu ia i ka laui, a ua ulu wehiwehi, aia malaila e hoomaha ai ka ohana. Eia ke kumu e hele ai ka ohana malaila, o na makuakane, o na keikikane a pau e pili ana i ka ohana hookahi, aole ke koko e, no ka hahau ana mai o ke akua i ka make, i ka mai, i ka poino maluna o ka ohana,
ʻOiai ʻaʻohe paha ʻohana e mālama nei i ka pōhaku Kāne, he laʻana maikaʻi o ka hōʻihi akua ʻana ma ka ʻohana a me ke akahai e huli i mea e hoʻopau ʻia ai nā maʻi.
Courtesy
Hoʻoponopono – Wahi a Earl Kawaʻa, ke kupuna a he haku o ka ʻoihana hoʻoponopono, ʻo ka hana koʻikoʻi loa o ka ʻoihana hoʻoponopono ʻo ia nō ka pule. Wahi āna, aia ka haʻina o nā pilikia a pau i loko o ka pule a me ka hōʻike a Ke Akua.
Na Pukuʻi i wehewehe i kona hoʻomaopopo ʻana o ka ʻoihana hoʻoponopono a ua kākau ʻia ua manaʻo ma Nānā i ke Kumu Vol. 1. Ua hoʻonohonoho ʻia nā ʻānuʻunuʻu hoʻōla ʻohana penei:
- Pule – pule wehe
- Kūkulu kumuhana – ka wehewehe ʻana o ka pilikia
- Hihia – ka noelo ʻana i nā pilikia i hoʻohei ʻia
- Mahiki – ka ʻihi ʻana o nā pilikia i hoʻohei ʻia
- ʻOiaʻiʻo – ke koi a me ka paipai ʻana i nā kānaka e akahai, e ʻōlelo kūpono, a e aloha e kahi i kekahi
- Uku pānaʻi – he mea ia e hoʻonā ʻia ai ka naʻau ke kanaka i hoʻāhewa ʻia a e hōʻike i ke akahai o ka mihi
- Hoʻomalu –he wā hoʻomalolo inā kupu mai ka huhū, ka inaina, ka hopohopo a pēlā aku
- Mihi a me ke Kala – ka hoʻokuʻu ʻana i nā pilikia a me nā kumu pilikia
- Pule – he pule hoʻokuʻu
Ua kaʻana ʻo Pukuʻi i ua mau manaʻo me nā hulu kupuna ʻo Likeke Paglinawan lāua ʻo kāna wahine ʻo Lynette. Ua kākau lāua ma Hūlili V. 8 (2012):
Aʻo mai nā loina o ka lua (ka ʻoihana hakakā Hawaiʻi) a me ka hoʻoponopono (ka hana hoʻonohonoho hou i ka pono) iā kākou e hōʻihi i ka mana, ka mua a me ka ʻī, aia ka Mana Kiʻekiʻe loa ma luna o kākou. (ʻunuhi, K.A)
ʻOhana – ʻO kēia ʻano o ka ʻohana ka hui ʻana e haipule pū ma nā lā a pau o ka pule. Aia nō ka hui ʻohana i ka piʻi ʻana a me ka nāpoʻo ʻana o ka lā – kākahiaka a me ke ahiahi, Wahi ā Kauka Ipo Kanehele Wong, ua kāhea ke kupuna iā lākou e hoʻopau pilikia no ʻekolu manawa i mea e hōʻoluʻolu ai ka naʻau o kānaka a mākaukau no ka hālāwai ʻohana. A laila, kāhea nō ke kupuna no ʻekolu manawa penei: “ʻOhana….ʻohana….ʻohana.” A laila pule, hīmeni, a heluhelu a i ʻole ʻōlelo nā poʻopoʻo ʻohana a pau i ka paukū Paipala Hemolele. Koʻikoʻi kēia hana o ka ʻohana no ka hoʻoikaika ʻana i ka ʻohana. Inā hoihoi e pili ana i ka hanana haipule ma Niʻihau e heluhelu i kā Kauka Kanahele Wong pepa nui, “Pukaiki kula maniania no Niihau, na ka Niihau,” ma https://hdl.handle.net/10125/101948.
He poʻe hōʻihi akua nō kākou.
