‘U‘uku ka hana, ‘u‘uku ka loa‘a

0
1244

Ua hauʻoli au i ka makana ʻia mai iaʻu i puke hou e kuʻu hoa ʻo Hauʻoli Akaka, ka luna kuhikuhi o ka mahele naʻauao o OHA ma mua. Kupanaha nō hoʻi au i ke kākau ʻana ma ka ʻōlelo Hawaiʻi no ka mea he puke ʻōlelo ʻelua, ʻo ia hoʻi ka ʻEnelani ma kekahi hapa o ka puke a ma ka Hawaiʻi ma kekahi hapa aʻe. Mahalo e Kānehūnāmoku Voyaging Academy (KVA) no ia puke: ka mea kākau ʻo Kuʻuleianuhea Awo-Chun; ka mea unuhi ʻo Leigh Mahealani Barbieto; a me ka mea kahakiʻi ʻo Kristi Desuacido. ʻO “ʻUʻuku ka hana, ʻuʻuku ka loaʻa” ka inoa o ka puke moʻolelo.

ʻO Kaipo ka inoa o ka hāmeʻe o ka moʻolelo a mai kona kamaliʻi ʻana ā makua ua ʻiʻini ʻo ia e lilo i kekahi kāpena moku. No Waiʻanae, Oʻahu ʻo Kaipo a mai ke kahakai ʻo ia i nānā pinepine ai i nā moku kolo e holo ana. Koi ʻia ʻo Kaipo e kona makuakāne e hana nui a inā pēlā e loaʻa ana kona ʻiʻini iā ia. Hoʻomanaʻo mau ʻo Kaipo i nā ʻōlelo noʻeau o kona pāpā e like me, “ʻUʻuku ka hana, ʻuʻuku ka loaʻa.”

Maikaʻi kēia puke no ka paipai ʻana i nā ʻōpio e kīkoʻo aku a lou i ka ʻiʻini o mua. Inā hana nui, nui ka loaʻa e like me kā Kaipo i hana ai. Paipai ʻo KVA i na kānaka e nalu i nā loaʻa o ke ola, e kāʻana aku i nā ʻike, a e mahalo i nā mea loaʻa o ke ola.

ʻO “ʻO Ka Ipu ka Honua” kekahi puke ʻē aʻe ma ka ʻōlelo Hawaiʻi. ʻO “Canoe Plants” kekahi puke kuhikuhi o kekahi hana i kōkua ʻia e OHA, ʻo ia hoʻi, ka hana kanu ʻana i nā mea kanu i lawe ʻia mai e nā kūpuna i Hawaiʻi nei. Inā hoihoi i ia mau puke e kipa iā

www.kanehunamoku.org/books.