He Moku Lawe Hae ʻo Papakilo Database i ka Moana ʻIke Hawaiʻi o Kēia Alana Hou

3339

Read this article in English

Inā he “Alana” ke ala hou ʻana o kekahi mea i moe mālie no kekahi wā, aia ke alana o ka hula, ka ʻōlelo, a me kekahi mau ʻoihana o ka nohona Hawaiʻi ma nā makahiki 1970. Ma laila i ala ai ka laha ʻana o ka hula, ka hoʻōla hou ʻana o ka ʻōlelo, ka hoʻokele waʻa, ka mele Hawaiʻi, a pēlā aku. Ua holomua ia mau māhele o ka nohona Hawaiʻi a hiki maila i kēia wā ʻānō, ma ka ihu o ka waʻa. Ma ia mau māhele hana, ʻimihia aku ka ʻike like ʻole e loaʻa ana, a hōʻiliʻili ʻia maila ia ʻike no ka hoʻoulu hou ʻana i nā ʻano manamana o ka nohona, a ʻo ka moʻomeheu paha o ka poʻe Hawaiʻi.

He alana ʻokoʻa ka i ʻōpuʻu a mēhala maila ma kahi o ke kenekulia hou, ma nā makahiki 2000. Ma muli o ke kupu ʻana o nā mea hou ma ka lolouila me ka pūnaewele, ua hoʻomaka ʻia ka wehe ʻana i ka waihona ʻike Hawaiʻi i kākau ʻia i ke au o ke aupuni mōʻī a me ke au panalāʻau o Hawaiʻi nei. He waihona nui ia, i nānāʻole ʻia no nā hanauna lōʻihi. ʻO nā nūpepa ʻōlelo Hawaiʻi paha ka nui o ia waihona, eia naʻe, ʻo nā leka, nā palapala aupuni a me nā puke kekahi mau māhele o ia waihona. Lawe ʻia nā faila kiʻi mai nā palapala kumu a mai nā lola kiʻiaka mai, a hoʻouka ʻia ma ka pūnaewele. Pēlā i hoʻomaka hou ai ka laha ʻana o ka ʻike Hawaiʻi i hoʻopili a hoʻomaopopo ʻole ʻia maila no ka nui o kahi kenekulia.

Kupu maila kekahi mau papahana e hoʻāʻo ana e hoʻolako mai i ka lehulehu o kēia wā me ia hoʻoilina o ka ʻike kupuna, ʻo ia hoʻi ke Kulanui o Hawaiʻi ma Mānoa me Hilo, Alu Like Inc., Hoʻolaupaʻi ma ka Hale Hōʻikeʻike ʻo Bīhopa, a me OHA. ʻO ka papahana ma OHA, ʻo Papakilo Database (www.papakilodatabase.com), ʻo ia ka huina nui o ia mea hōʻuluʻulu o nā kiʻi palapala i hiki ke ʻimihia. ʻO ia ka moku nui i kēia moana hou o ka ʻike Hawaiʻi i hoʻokuʻu hou ʻia aku nei a e au aʻe nei ma ke alo o kākou i kēia mau lā.