E Ola Mau ka ʻŌlelo Mākuahine

0
55

Read this article in English

Leialoha Kaʻula

 

Na Leialoha Kaʻula

‘O ka ulu ʻana aʻe ma Hawaiʻi nei, keu hoʻi ma ke kula kaiapuni, he mea hanohano nō ia ka hoʻomau ʻana i ka hoʻōla hou ʻana i ka ʻōlelo o ko kākou Hawaiʻi. Mai koʻu wā liʻiliʻi, he moeʻuhane ko koʻu kupuna wahine, ʻo Meleana Kaʻula o Kekaha, Kauaʻi a me Niʻihau, ka ʻōlelo ʻana o kāna mau moʻopuna i ka ʻōlelo o ko kākou ʻāina hānau. He iwakāluakūmāhā mau makahiki ma hope mai, eia iho nō wau ma Aloha, ʻOlekona, e kākoʻo ana i ko mākou kaiāulu i neʻe mai a no ka hoʻokāʻoi ʻana i ke ola o lākou iho a me ko lākou ʻohana. A ma ʻō aku o kēlā, ke hoʻomanaʻo nei i ka ʻeha o nā hanauna i hiki ke ʻike ʻia mai nā moʻolelo a koʻu kupuna wahine, haʻaheo nō wau i koʻu puka ʻana mai ke Kula ʻO Nāwahīokalaniʻōpuʻu.

I kēia mau lā, no nā Hawaiʻi na ʻOlekona nei, hiki ke ʻike ʻia ka ʻeha o ka pili ʻole a me ka noho mamao loa mai Hawaiʻi. Pēlā pū nō paha no nā kānaka e noho nei ma ke kauʻāina o ʻAmelika a puni. ʻOiai he pilina koʻu me ke kaiāulu ma ʻOlekona nei, he kuleana koʻu e lawe mai i nā kumuwaiwai i poʻe Hawaiʻi i hiki ʻole ai ke hoʻi hou i Hawaiʻi. ʻO ka mauli, ka pikoʻu, a me ka pilina i Hawaiʻi a me nā Hawaiʻi, ʻo ia ka ʻiʻini mau i loko o ko kākou kaiāulu e noho nei he mau kaukani mile mai Hawaiʻi aku. No ka poʻe hānau mua, hānau lua, a hānau kolu paha, ama ka hanauna, i hānau ʻia ma ʻaneʻi ma ka ʻāina ʻē, ʻo ka pilina kahi mea a lākou e manaʻo nei he mea pono ʻole iā lākou.

No ka wā lōʻihi, ma muli o pā nui i ko waho, ua manaʻo mākou i ka hiki ʻole ke ʻōlelo i kā kākou ʻōlelo ma waho aku o nākapakai o Hawaiʻi. Eia naʻe, ma ʻOlekona nei, ua hiki nō ke lohe ʻia nā ʻōlelo o ke ao holoʻokoʻa. Ma ka wā ma mua, ʻo ke Aupuni Hawaiʻi ka mea mākaukau loa ma ka palapala ma ka honua nei. Ua mākaukau ma ʻō aku o ko waho. Iā mākou nō ka mana o ka wā e hiki mai ana. I loko nō o ka noho mamao ʻana mai Hawaiʻi, e ola nō ka ʻōlelo Hawaiʻi ma nā wahi a pau e ola ai nā kānaka.

Haʻaheo Ka Aha Lāhui O ʻOlekona e hui pū me ke Keʻena Hoʻonaʻauao ʻo Oregon, ka Oregon Pacific Islander Coalition, a me ke Kulanui ʻo Pacific e aʻo aku i nā papa ʻōlelo Hawaiʻi mua i ʻaneʻi. I kēia kau hāʻulelau 2025, ʻo ke Kulanui ʻo Pacific ke Kulanui mua ma ka mokuʻāina ʻo Oregon e aʻo ana i nā papa ʻōlelo Hawaiʻi e ʻae ʻia ma ke ʻano he koina ʻōlelo. E hāmama ana kā mākou kikowaena kaiāulu, ʻo AloHa Resource and Community Center i ka papahana ʻōlelo Hawaiʻi mua ma hope o ke kula e alakaʻi ʻia a kākoʻo ʻia e nā haumāna Kaiapuni Hawaiʻi e noho nei ma ʻOlekona nei.

ʻO ka ʻiʻini e hoʻi i Hawaiʻi he mea ia e kōkua nei iā mākou e ʻimi i ko mākou ala ponoʻī ma ʻaneʻi, a eia ke kūpaʻa nei i ka hoʻola ʻana i ka ʻōlelo Hawaiʻi ma ʻOlekona nei i mea e pili hou ai i ka poʻe Hawaiʻi i Hawaiʻi. E hoʻomau ana i ka hoʻoikaika ʻana i mea e ola ai ʻo Hawaiʻi iā mākou pākahi a pau. He Hawaiʻi kākou a pau. E ola ka ʻōlelo Hawaiʻi.