ʻO ka ʻŌpelu ko Mākou Nohona

0
700

Read this article in English

Photo: Jodi Matsuo

I kēlā me kēia kakahiaka nui ma ka hola ʻekolu, ʻo ke kawewe o nā pākeke, ʻo ka huahuaʻi o ka wai, a ʻo ke kamumu o ka hao ʻia o ka hau koʻu uaki hōʻala no ka lā. ʻO kēia mau kani maʻamaʻahia kaʻu i ʻike ai i kuʻu wā e kamaliʻi ana.

ʻAʻole ia he mea ʻē, no ka mea he lawaiʻa ʻōpelu koʻu makuakāne, he ilina ia ma o nā hanauna.

He hana noʻeau ka hei ʻana me ke kaulaʻi ʻana i ka ʻōpelu i ili mai ai ma ka hana pū ʻana me nā kūpuna. Mai ke aʻo ʻana i ka mālama koʻa a me ka wae ʻana i nā iʻa makua, a i ke kāpī a kaulaʻi ʻana a “lawa kūpono,” he koina ka pae kiʻekiʻe o ka ʻike a me ka hoʻomanawanui.

Ma nā hopena pule a me nā lā kauwela he nui aia akula mākou ma Nāpoʻopoʻo e mālama ana i nā lālani pālulu i piha i ka ʻōpelu e kaulaʻi ana i ka lā. Inā e namunamu mākou i ka pōloli, hopu akula koʻu makuahine i kekahi mau ʻōpelu ʻōiki mai ka pālulu a kuala mai iā mākou i ʻai māmā.

ʻOiai manaʻo ʻia paha he ʻai māmā ʻano ʻē, he nui nā māhuaola o ka ʻōpelu. He kumu waiwai ia o ka polokina, nā wikamina-B, a me nā ʻakika ʻailakele ʻano maikaʻi like ʻole, e like me ka ʻakika stearic, ʻakika oleic, a me ka DHA. Ua hōʻike ʻia ʻo ka ʻakika stearic e ʻai ʻia he mea ia e hōʻemi i ka naʻokoko LDL a me ka lana o ke koko, a he hoʻoikaika pū i ka hana o ka puʻuwai. E hōʻemi paha ka ʻakiki oleic i ka loaʻa paha i ka maʻi puʻuwai, ka hika-kūpalehia, a me ka ʻūpehupehu. He kōkua ka DHA i ka hōʻemi ʻana i nā hiʻohiʻona o ka lumakika rheumatoid, ka ADHD, a me ka papaha i ka maʻi Alzheimer’s, ka maʻi ʻaʻai, a me ke kaukoma.

ʻAʻohe kānalua iki, ʻo ka ʻai ʻana i ka ʻōpelu kai kākoʻo mai i ke olakino maikaʻi o nā kūpuna. ʻO ka hoʻi hou ʻana i nā meaʻai a nā kūpuna ke kōkua paha iā kākou pēlā.