ʻO ka Hoʻolako Kālā no ka ʻŌnaepuni, ʻAʻole ia he Koho, he Pono

0
648

Read this article in English

Na Cedric Duarte Unuhi ʻia e Tyler Iokepa Gomes lāua ʻo Haʻalilio Solomon

Photo: Cedric Duarte

I ka mahina ʻo Iulai o kēia makahiki, e piha ana i ke Kānāwai o ka ʻĀina Hoʻopulapula he hoʻokahi haneli mau makahiki. Mai ka wā i ʻae ʻia ai he koina e pono ai ke kūlana o Hawaiʻi he mokuʻāina, he ʻuʻuku ke kālā e hoʻolako ʻia ana no ko ka Mokuʻāina ʻo Hawaiʻi kuleana ʻo ka hoʻihoʻi ʻana i nā kānaka ʻōiwi e noho ma ka ʻāina, he ʻuʻuku nō i loaʻa ai he mau hoʻāʻo ʻana e hoʻoponopono i nā hemahema o ko ka DHHL moʻohelu kālā, pēlā pū me ka waiho ʻia mai he mau palapala hoʻopiʻi e nā mea kuleana. Nele naʻe nēia ʻāina i ka hāʻawi kālā ʻuʻuku i ka hapa nui o nā makahiki haneli mua. Holomua ke Keʻena o ka ʻĀina Hoʻopulapula, ʻo ia hoʻi ʻo DHHL, i ka hoʻonui kālā ma nā ʻano hana like ʻole, a hoʻopiʻi nā kānaka ʻōiwi i ka Mokuʻāina e hoʻoponopono ai i ka hāʻawi kālā minamina.

He wiwo ʻole ka ʻimi ʻana mai o ka DHHL i ala e hoʻolako maoli ʻia ai ke kālā, ʻo ia hoʻi ko lākou haku ʻana i palapala noi ʻahaʻōlelo e ʻae ʻia ai ka piliwaiwai ʻana ma ka hōkele nui hoʻokahi ma ka ʻāina hoʻopulapula.

Ma lalo o ka hoʻokolokolo ʻia ʻana o ka hihia ʻo Nelson e Luna Kānāwai Jeannette Castagnetti i ka makahiki 2015, waiho ka DHHL i ka moʻohelu kālāhoʻolawa e hōʻike mai ana i ke kālā pono e pono ai ka hoʻomāhuahua ʻana i ka ʻāina hoʻopulapula. Mai ka makahiki 2015 a i kēia makahiki, ua noi aku ʻo DHHL i $240 miliona kālā i kēlā me kēia makahiki. ʻOi aʻe ka nui o ka hāʻawi kālā a ke Kiaʻaina ʻo David Ige a me ka ʻahaʻōlelo i kēia mau makahiki ʻelima ma mua o nā makahiki o mua aku. Akā, lawa ʻole naʻe ia kālā e kūkulu ai i ka ʻōnaepuni no nā kānaka ʻōiwi e hoʻomanawanui nei i māhele ʻāina hoʻopulapula me ka ʻōnaepuni pono.

Na kēia pila piliwaiwai e hoʻomaka ai i ke kālā e hoʻomau aku ai no DHHL e kūkulu ai i nā alahele, nā paipu lawe ʻino, a me nā māno wai no ka hoʻolilo ʻana i nā ʻāina waiho wale i mau ʻeka noho, ʻāina mahi ʻai, a ʻāina hānai holoholona hoʻi.

ʻO kēia ka manawa e kūkākūkā ai e pili ana i ka hoʻolako ʻana i ka DHHL i nā mea e pono ai ka holomua o ke Kanawai o ka ʻĀina Hoʻopulapula ma ke kaʻa ʻana o nā makahiki he hoʻokahi haneli aʻe.