Ke Kauka Poʻokela Hawaiʻi Mua Loa ʻo Dr. Matthew Makalua

0
347

Read this article in English

Na Hoʻoleia Kaʻeo

I ka wā o ko Kalākaua noho mōʻī ʻana, ua hoʻokumu ke aupuni i ka papahana ʻo “Hawaiian Youths Abroad.” Hoʻonaʻauao ʻia nā ʻōpio Hawaiʻi ma nā ʻāina ʻē no ka hoʻomāhuahua ʻana i nā alakaʻi o Hawaiʻi ma nā māhele ʻokoʻa e laʻa me ka pili helu, ke mele, ke kānāwai, a me nā mea hou aʻe kekahi. He 18 haumāna i huakaʻi ai i nā ʻāina ʻē mai ka makahiki 1880 a i ka makahiki 1887. Eia ko lākou māu inoa hanohano:

ʻO James Kaneholo Booth, Robert Napuʻuako Boyd, August Hering, Maile Nowlein, Robert W. Wilcox, Henry Kapena, Hugo Kawelo, John Lovell, Joseph A. Kamauoha, Matthew Makalua, Abraham Piʻianaiʻa, Thomas Pualiʻi Cummins, David Kawānanakoa, Henry Grube Marchant, Thomas Spencer, James Kapaʻa, James Hakuʻole, a me Isaac Harbottle.

Kākau ʻia kēia e hoʻohanohano ai iā Matthew Makalua, ke kauka Hawaiʻi mua loa nāna i kāmoe i ke ala no nā kauka Hawaiʻi! ʻO Lāhainā malu ʻulu O Lele ma Maui ke one hānau ʻo Matthew Everard Puakako- ililanimanuia Makalua i hānau ʻia mai ka pūhaka mai ʻo Kaipoleimanu Kahoohanohano Makalua lāua ʻo Matthew Makalua.

Na ka Mōʻī Kalākaua i hoʻouna ai iā Matthew Makalua, Joseph Kamauoha, me Abraham Piʻianaiʻa i ʻEnelani i ka makahiki 1882. Ua kapa ʻia lākou ʻekolu ʻo “Nā Keiki Hawaiʻi ʻImi Naʻauao” ma ka nū- pepa Ke Koo O Hawaii. Ua hoʻonaʻauao ʻia ʻo Makalua ma St. Chadʻs Preparatory School a me King’s College. Iā ia maila, ua kūlia ʻo ia ma ke kula a ua eo iā ia nā makana ma nā palapala hoʻokō e like me ka ʻanakomia (anatomy) a me ke kānāwai (medical jurisprudence). He kauka kaha nō ʻo ia, ʻo ka mua loa hoʻi o ka lāhui Hawaiʻi.

Ma hope o ka hoʻokāhuli aupuni o Hawaiʻi, ʻaʻole ʻo ia i hoʻi hou mai i kona one hānau. Ma St. Leonards (ma ʻEnelani) ʻo ia i noho ai me kona ʻohana ma ke ʻano he kauka kaha poʻokela hoʻi. ʻO Anne Dewar kāna wahine a ʻo Matthew James Manuia Makalua Dewar kāna keiki.